10. De ontwikkeling van Willemstad
Het gehele bewoonde gebied rondom het Schottegat, de grote natuurlijke haven van Curaçao, wordt tegenwoordig aangemerkt als Willemstad. Tot het begin van de twintigste eeuw had Willemstad echter een veel beperktere omvang en maakten de gronden rond het Schottegat vooral deel uit van plantages. De stad zelf bestond toen uit de wijken Punda, Pietermaai, Scharloo en Otrobanda.
De West-Indische Compagnie (W.I.C.) nam Curaçao in 1634 in bezit, ondermeer als maritiem steunpunt in het Caribische gebied. De Sint Annabaai en het beschutte Schottegat waren daarvoor zeer geschikt. Om de haveningang te verdedigen werd reeds in 1635 begonnen met de bouw van het Fort Amsterdam, gelegen op de punt van de oostelijke oever van de Sint Annabaai. Dit gebied werd De Punt genoemd, later veranderd in Punda.
In de tweede helft van de zeventiende eeuw ontstond noordelijk van het fort, en onder bescherming daarvan, het stadje Willemstad. De stad werd aan drie zijden omsloten door een stadsmuur. Langs de Sint Annabaai was er geen muur. Daar legden de schepen aan voor het laden en lossen.
Omstreeks 1700 was Willemstad al aan het volraken en ging men buiten de stadsmuren wonen. Zo ontstonden buiten Punda de wijken Pietermaai, Scharloo en Otrobanda. Het Waaigat was destijds vele malen groter dan tegenwoordig en liep tot aan het huidige Julianaplein.
Ook de strook land tussen het Waaigat en de zee was veel smaller. Hier ontstond vanaf de 18e eeuw de wijk Pietermaai. Aan beide zijden van de weg, die naar het oostelijk deel van het eiland liep, werden huizen gebouwd. De stadsmuur werd tussen 1861 en 1866 afgebroken. Delen van het Waaigat werden gedempt en zowel Punda als Pietermaai breidden zich in noordelijke richting uit. Ook werd het tot dan toe onbebouwde gebied tussen deze twee stadsdelen bebouwd.
Langs de noordzijde van het Waaigat, op de voormalige plantage Scharloo, werden vanaf de achttiende eeuw grote, verspreid staande woningen gebouwd. In de tweede helft van de negentiende eeuw werd het gebied verder verkaveld. Na 1870 nam de bouwactiviteit in snel tempo toe. In enkele tientallen jaren ontwikkelde Scharloo zich tot een vooraanstaande woonwijk.
In het begin van de achttiende eeuw werden de eerste kavels uitgegeven aan de overzijde – de ‘Otrobanda’ – van de Sint Annabaai. De nieuwe wijk ontstond aanvankelijk vooral langs de Sint Annabaai en de weg die naar het westen van het eiland liep, de latere Breedestraat (O). Doordat Otrobanda nooit ommuurd is geweest en men dus niet binnen een beperkte ruimte hoefde te bouwen, waren de panden hier aanvankelijk ruim van opzet. Het huis stond op een groot perceel met vrije ruimte er omheen. Aan de randen van deze vaak ommuurde ‘kura’s’, werden kleine aaneengesloten woningen gebouwd. Otrobanda groeide snel en rond het midden van de achttiende eeuw was het al groter dan Punda. In de tweede helft van de negentiende eeuw breidde de wijk zich naar het noorden toe uit, de heuvel op.
